LAOAG CITY – Kalikagum ni Hon. Rafael Ralph Benemerito Mayor iti ili ti Pagudpud a maituloy ti pannakaipasdek ti small reservoir a proyekto ti National Irrigation Administration apaman a makapagsasangu ken makapagsasarita dagiti grupo ti Indigenous People.
Segun ken Mayor Benemerito, nagkiddaw ti National Irrigation Administration a tumulong isuna a makisarita iti Yapayao Balangon Tribal Council gapu ta saan da kayat ti proyekto a maipasdek iti area da.
Ti pakaipasdekan ti proyekto ket iti Brgy. Saguigui ngem gapu ta tallo a barangay ti mangtagtagikua iti area ket inimbitaran da dagiti tallo a grupo, ti grupo ti Indigenous People idiay Caunayan, Indigenous People ti Saguigui, ken grupo ti Indigenous People ti Dampig tapno makapagsasarita.
Manamnama nga inton sumaruno a lawas ket adda maangay a Free, Prior, and Informed Consent gapu ta saan a natuloy ti immuna a nai-iskedyul a taripnong ta saan a nagatendar dagiti grupo ti Indigenous People partikular iti nadakamat a tallo a barangay.
Gapu ta kuna ti Mayor a no nakasango da ket nasayaat da met a kasarsarita ngem no nakalikod da ket ado dagiti mamunganay a reklamo a mabalin a nangitunda ti saan a nalawag a pannaka-awat da seknan iti nadakamat a proyekto.
Mainiag iti dayutoy ket inlawlawag ni Mayor Benemerito ken iti biang ti National Irrigation Administration a ti disenyo ti small reservoir ket mabalin a mai-feature no mailippas daytoy.
Innayon ti Mayor a ti small reservoir ket mabalin a pakabenepisiaran dagiti residente no sadinno a mabalin nga agbalin nga eco-tourism area ti dam gapu ta napintas ti buya na a mabalin a maapresiar dagiti turista, mabalin pay a ma-iconvert daytoy iti hydro-electric dam a sabali manen a benepisyo a mabalin da a pakairanodan dagiti umili, ken mabalin pay a maikkan ti dam kadagiti floating solar.
Nu pay kinuna dagiti grupo ti Indigenous People a nasayaat ken napintas daytoy a proyekto ket nagbalin a problema kadakuada no sino ti mangtagikua iti area sipud ta tallo a barangay ti mangtagtagikua iti daytoy.
Pakairamanan pay kadagiti concern ti nadakamat a grupo ket ti risgo a mabalin nga itunda ti dam.
Gapu iti dayutoy, ket inpaganetget ti Mayor a napinpintas no makapagsasango da tapno agkikinnaawatan dagiti tallo a grupo ken maipalawlawag kadakuada ti pakasekann ti proyekto.
Immuna iti daytoy ket kalikagom ti Zanjera iti ili ti Pagudpud nga adda maipasdek a dam iti lugar da gapu ta mausar da daytoy para iti panagtalon.
Maipalagip pay a daytoy a proyekto ket nabayagen a narugian ngem saan a naitultuloy, isu a maragsakan ti Mayor ken ti National Irrigation administration gapu ta naiyalokaranen ti pondo daytoy iti babaen ni Presidente Bong Bong Marcos Jr.
Kabayatanna, inpetteng met ni Engr. Rommel Batuac iti National Irrigation Administration a ti small reservoir a maipasdek ket saan a rumbeng a pagamkan dagiti residente gapu ta naadal a nasayaat ti disenyo na daytoy.
Ti small reservoir ket addaan ti 36.1 meters height ken mabalin a malaon na ket 1 million cubic meters ket saan a maikkan ti hydro-power gapu ta saan met a dakkel ti maipasdek a dam iti nasao nga ili.
Inlawlawagna a kadagiti maipaspasdek wenno proyekto da nga small reservoir ket adda ti makunkuna nga automatic spill way, a no mapunno ti dam ket saan na ipalubos a ma-over pack daytoy gapu ta otomatik a bumaba ti sobra.
Innayonna a no operational tun ti dam ket adda dagiti kameng ti National Irrigation Administration a mangbantay ken umuna a mangipakdaar kadagiti umili no inkaso man nga ag-spill ti danom.
Segun ken Batuac, ti proyekto ket addaan ti pondo a 1.3 billion pesos, no sadinno a mabalin a mapadanoman ti nasurok a 600 nga ektarya.
Kabayatanna, mangnamnama ni Batuac nga agkikinnaawatan tu met laeng dagiti maseknan iti daytoy a proyekto gapu ta ti Cabacanan Dam Project ket para kadagiti mannalon.
Nu pay kasta, maipalagip nga immunan nga ipablaak ti Isnag Yapayao Balangon Tribal Council a saan da a pabor iti pannakaipatungpal iti proyekto ti National Irrigation Administration a Cabacanan Dam Project iti ili ti Pagudpud.
